سابقه و هدف: واسطه‌های عصبی زیادی در فرآیند حافظه و یادگیری دخالت دارند که آرژینین وازوپرسین و اکسی‌توسین از جمله آن‌ها هستند که توسط هسته‌های پاراونتریکولر و سوپرااپتیک ساخته می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هسته پاراونتریکولار بر اکتساب و به‌خاطرآوری حافظه را در مدل یادگیری اجتنابی غیر فعال انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: در مطالعه‌ی تجربی حاضر، رت‌های نر نژاد ویستار با وزن 200 تا 250 گرم به‌طور تصادفی در گروه‌های 7 تایی شم، کنترل دریافت‌کننده‌ی سالین و دریافت‌کننده‌ی لیدوکایین قرار‌ گرفتند. کانول‌گذاری در هسته با روش استریوتاکسی انجام گرفت. جهت غیر فعال کردن هسته پاراونتریکولر، 0/5 میکرولیتر لیدوکائین 2% با سرنگ هامیلتون به صورت میکروسکوپی از طریق کانول به داخل هسته تزریق شد. آزمون رفتاری جهت بررسی اکتساب و به‌خاطرآوری با استفاده از دستگاه شاتل‌باکس انجام و زمان تأخیر مربوط به ورود به محفظه تاریک ثبت گردید.

یافته‌ها: آنالیز داده‌ها نشان داد که در مرحله‌ی اکتساب یادگیری، بین گروه دریافت‌کننده‌ی لیدوکائین و گروه‌های کنترل و شم اختلاف معنی‌داری در زمان تأخیر در ورود به محفظه تاریک وجود ندارد (0/05<p)، ولی نتایج آزمون به‌خاطرآوری نشان داد که در گروه دریافت‌کننده‌ی لیدوکائین از نظر زمان تأخیر ورود به اتاق تاریک (3/8±18/14) در مقایسه با گروه شم (11/7±31/14) و گروه دریافت‌کننده‌ی نرمال سالین (12/1±33/7) کاهش معناداری ایجاد شده است (به ترتیب 0/03=p و 0/01>p).

نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که هسته پاراونتریکولر هیپوتالاموس ممکن است در مرحله به‌خاطرآوری یادگیری نقش داشته باشد. این در حالی است که نتایج بر عدم نقش این هسته در مرحله اکتساب یادگیری دلالت می‌نمایند.